Verwoeste Kasteel Etzenrade: zichtbaar en beleefbaar maken van de historische grachten en tuin

Door: Gemeente Beekdaelen

In het beekdal van Rode Beek in het buurtschap Etzenrade in het Zuid-Limburgse dorpje Jabeek (Gemeente Beekdaelen) ligt het Etzenraderhuusken, een rijksmonumentaal pand. Het is een prachtig gerestaureerde hoeve met een bijzonder verhaal. Achter het Etzenraderhuusken tekenen oude grachten zich af in het landschap. Het zijn de grachten van het ‘Verwoeste kasteel Etzenrade’. Het kasteel stond in een moerassig gebied en was omgeven door grachten die gevoed werden door de talrijke bronnen in het gebied en door de Rode Beek.

In 2015 hebben particulieren, provincie Limburg, Waterschap Limburg, IBA Parkstad en de gemeente Beekdaelen de krachten gebundeld om de historische grachten weer zichtbaar en beleefbaar te maken voor het publiek. Naast een educatieve en publieke functie hebben de grachten ook een waterbergende functie, ter voorkoming van wateroverlast.

Uitgebreid archeologisch onderzoek is uitgevoerd voorafgaand aan en tijdens de graafwerkzaamheden, die in juni 2019 zijn afgerond. Archeologisch onderzoek heeft veel informatie opgeleverd over de bewoningsgeschiedenis van de plek. Archeologie speelt een sleutelrol in dit project. De bewoningsgeschiedenis van de plek wordt verteld aan de hand van de vondsten die op een bijzondere wijze, in 3d geprint, ‘geëtaleerd’ worden in de grachten en in de archeologietuin. De vondsten worden op exact dezelfde locatie geplaatst als waar ze door de archeologen zijn aangetroffen.

De archeologietuin vertelt niet alleen het verhaal van de plek, maar ook van het archeologieproces. De proefsleuven die op die locatie zijn gegraven worden aangelegd door Piet Oudolf, een tuinarchitect met internationale bekendheid. Iedere sleuf wordt op een unieke wijze beplant (deels gebaseerd op historische begroeiing). Het heden (noodzakelijke fysieke ingreep ter voorkoming van wateroverlast i.c.m. de tuinen van Piet Oudolf) wordt gecombineerd met het verleden (de historische grachten en de archeologische vondsten).

De bezoeker volgt de zoektocht en het pad van de archeoloog waarbij de proefsleuven als uitgangspunt dienen voor het ontwerp. De bezoeker loopt letterlijk door de proefsleuven en ziet de objecten die tijdens het onderzoek door de archeologen zijn aangetroffen (o.a. scherven, munten, metalen objecten). De vinder zal niet altijd meteen weten wat voor een object het is, zoals ook de archeologen steeds vragen hebben tijdens hun onderzoek. Naast een informatiebrochure, zal in 2020 ook een (digitale) vondstencatalogus beschikbaar zijn. De bezoekers worden op unieke wijze geïnformeerd over de bewoners van deze plek, vanaf de Volle Middeleeuwen tot op heden.

Lees meer over dit project »

Een ander project bekijken:

Verwoeste Kasteel Etzenrade: zichtbaar…

Red het Genneperhuis

Community Archaeology in Rural…

Archeo Route Limburg

Limes Classic